Aluminium

Uut Wikipedia
SIMS Spektrum fon do Isotope
Oainskuppe
Algemeen
Noome, Symbol, Oardnengstaal Aluminium, Al, 13
Serie Metalle
Gruppe, Periode, Blok 13, 3, p
Uutsjoon säälwersk
Massenandeel an ju Äidhülle 7,57 %
Atomar
Atommasse 26,981538 u
Atomradius (bereekend) 125 (118) pm
Kovalenten Radius 118 pm
Van-der-Waals-Radius - pm
Elektronekonfiguration [Ne] 3s2 3p1
Elektrone pro Energieniveau 2, 8, 3
Uuttreedoarbaid 4,08–4,25 eV
1. Ionisierungsenergie 577,5 kJ/mol
2. Ionisierungsenergie 1816,7 kJ/mol
3. Ionisierungsenergie 2744,8 kJ/mol
Physikalisk
Aggregoattoustand fääst
Kristallstruktuur kubisk flächenzentrierd
Tichte 2,7 g/cm3
Mohshädde 2,75
Magnetismus paramagnetisk
Smiltpunkt 933,47 K (660,32 °C)
Sjoodepunkt 2740 K (2467 °C)
Molar Volumen 10,00 · 10−6 m3/mol
Ferdampengswaarmte 293,4 kJ/mol
Smiltwaarmte 10,79 kJ/mol
Dampdruk 2,42 · 10−6 Pa
Skalgauegaid 6420 (long.), 3040 (trans.)
m/s bei 293,15 K
Spezifiske Waarmtekapazität 900 J/(kg · K)
Elektriske Laitfäiegaid 37,7 · 106 S/m
Waarmtelaitfäiegaid 237 W/(m · K)
Chemisk
Oxidationstoustande 3
Oxide (Basizität) Foarloage:Chemieformel (amphoter)
Normoalpotentioal −1,66201 V (Al3+ + 3e → Al)
Elektronegativität 1,61 (Pauling-Skala)
Isotope
Isotop NH t1/2 ZM ZE MeV ZP
25Al

{syn.}

7,183 s ε 4,277 25Mg
26Al

{syn.}

7,17 · 105 a ε 4,004 26Mg
27Al

100 %

Stabil
28Al

{syn.}

2,2414 min β- 4,642 28Si
29Al

{syn.}

6,56 min β- 3,680 29Si
NMR-Oainskuppe
  Spin γ in
rad·T−1·s−1
E fL bei
B = 4,7 T
in MHz
Al
Sicherhaidswaiwiesengen
Gefoarstofkänteekenge
aus RL 67/548/EWG, Anh. I
Pulver
R- und S-Sätze R: Foarloage:R-Sätze (nicht stabilisiert)

R: Foarloage:R-Sätze (phlegmatisiert)

S: Foarloage:S-Sätze
Sowied muugelk un gebruukelk, wäide SI-Eenhaide ferwoand.
Wan nit uurs fermäärkt, jäilde do anroate Doaten bie Standoardbedingengen.


Aluminium is n chemisk Element mäd Symbol Al un Atomnummer 13. Dät is n säälwerwiet Metal.

Äntdäkkenge[Beoarbaidje | beoarbaidje Wältext]

Ferbiendengen fon Aluminium wieren al bekoand in dät Oalerdum. So wäd Alun unner Uur bruukt uum Bläidengen tou stiljen. Dät is oawers nit eenfach, dät Metal uut Alun fräi tou moakjen. Aluminium wuud 1807 äntdäkt fon Humphry Davy, die fersoachte dät tou moakjen uut Aluminiumoxid. In dät Jier 1825 moakede Hans Christian Ørsted ne uunsüüwere Foarm fon Aluminium uut Aluminiumchlorid en Kaliumamalgam. Jiereloang waas dät Metal so juur, dät et in Ornamente anwoand wuud, as in ju Kappe uut massiv Aluminium ap dät Washington Monument. Eerst 1886 wuud truch dän Hall-Heroult Prozess ju elektrochemiske Produktion fon dät Metal muugelk in grooten Uumfang.

Die Noome is oulat fon latiensk ‘alumen’ (Aluun). (Ap Britisk-Ängelsk hat dät alumínium, man in Amerikoansk-Ängelsk alúminum.)

Anweendengen un Wiesen fon Beoarbaidenge[Beoarbaidje | beoarbaidje Wältext]

Dät Metal stoant nu n bitjen laanger as n Jierhunnert tou Ferföigenge un in ju Tied häd dät ap stoarmske Wiese ju Waareld ärooberd. Dät is wirtskaftelk n gjucht wichtich Metal. Aluminium is licht (bloot n Träädepaat fon dät Gewicht fon Stäil of Bronze), un mäd 4% Cu 1%Mg 1% Mn 0,5% Si glieke stäark, ferslietfääst un korrosionsbeständich, uutgenuumen Sponnengskorrosion. Dät is n gouden Laiter, dät is nit magnetisk (man kon bie dät Inkontaktkuumen mäd n gjucht kräftigen Magnet wäil sien oain di-magnetisk Fäild moakje), dät spoorket nit, un dät lät sik licht foarmje. Aluminium oaint sik deermäd besunners as Konstruktionsmaterioal foar ju Flieger- un Ruumfoart-Industrie, man nit foar Motore, dan dät wäd wooker bie Hatte. Dät Metal häd ne Plasmonfrequenz fon 15eV en is deermäd n uutgeteekenden Speegel foar aal Stroalenge in dät infraroode, dät sichtboare un dät nai-ultraviolette Beräk; foarallen as toufoarkeemen wäd, dät ju speegeljende Uurfläche Oxidation uutsät wäd. Dät kon eenfach apdamped wäide un aluminium Speegele wäide wäil in ju Astronomie anwoand.

Dät Metal wäd oafte truch Lasersnieden beoarbaided.

Eenige Anweendegsfäilde:

  • Bolde aal nit-ekologiske Deodorante
  • Pakkenge: Aluminiumfolie
  • Spieltjuuch (Dinky Toys)
  • Beföärderenge (Auto, Flieger, Ruumfoartjuuch, Such, Skip, usw.)
  • Huushoold-Reewen (Potte un Ponnen toun Sjooden un Bräiden, Lätsen un Goabele, Soole fon dät Striekiersen usw.)
  • Kompier-Uutrustenge (Fooldestoul, Tält, Ponnen, Tältstikken usw.)
  • Elektriske Hoochsponnengslaitengen (Laitfäiegaid is 63% fon ju fon Kooper, man wächt n Träädel)
  • Konstruktionsbau (Kesiene, Dooren)
  • Feelgen (Aluminium Autofeelgen)
  • Aluminium Dakke un Gääwelbekloodenge
  • Baustaigere
  • Laaderen
  • Jachtbau
  • Lucht- un Luudindustrie (Moakjen fon Konstruktione)