Loundnoomen
Loundnoomen (dt. Flurnamen) sunt do Noomen fon Loundstukke, do der studierd wäide fon ju Noomenkunde. In Seelterlound roat et sowät 2000 Loundnoomen. Dät kumt wäil fon aal do litje Stukke häär. Deeruum konnen wie hier eegentelk uk nit fon Fluurnoomen baale, dan Fluuren sunt do groote Katasterdistrikte, wierfon dät in älke Täärp man tjoon bit twintich roate.
Ju Wiese fon Benaamen
[Beoarbaidje | beoarbaidje Wältext]Uurs as in do fräiske Kloaigebiete beluuke sik do Noomen maast nit ap Persoone, man ap Appellative, also Noomen fon Seeken un Begriepe. Dät kumt wäil deerhäär, dät älke Buur alleweegense Lound hiede: Mäide tou dät Mjoon, Weeden tou dät Weedjen, Äkkere tou dät Ferbauen fon Fruchte, Busk foar dät Bauholt un toulääst aan of moorere Foane foar ju nöödige Fjuurenge.
Disse Wiese fon Benaamen belukt sik also ap ju Buuräi in Sound- un Foangebiete un is deermäd äänelk an ju läichsaksiske Noaberskup, so as ju t.B. foar dät holloundske Drente gjucht goud dokumentierd is. Dät Interessante is oawers, dät do seelter Noomen dan oafte dät fräiske Juunstuk reeke tou do läichsaksiske. Wie reeke hier do Noomen-Elemente ätter Benaamengsmotiv ätter S.391-2 fon ju Oarbaid Kramer 1994 (NSW), wier dät aal gans uutoarbaided is. In do Noomen is ju Skrieuwwiese fon 1960 ferwoand wuuden.
Do Noomenelemente
[Beoarbaidje | beoarbaidje Wältext]Ätter ju Mäite fiende sik foulgjende Elemente: äng, breed, Dai(wierk), Fouger(smääd), fünf, groot, hoolich, Jarre?, kut, lätje?, littik, loang, Määd, Maad?, Schaar?, Schäppelsäid.
Ätter ju Foarm: Blok, Goore, Häidene, Hals, Hammel, Hom, Houk, Jäin, Jäinsene, Knok?, Kreetsel, Krimpel, krum, Naas, Nässe, Oud, Pik?, Pinke, Pol, Räkke, Rik, Ringel, Roake, rund, säks, Schritsel, Sling, Slot, Snappe, Spaal, spits, Stit, Taafel, Tappe?, Timpe, Treene?, Wäärm, Wam?, Winkel, winne-, winnel-, Wiske?
Ätter ju Äänelkhaid mäd Dingere: Bäk, Bändelse, Bile, Bjuur, Bukse, Haniers, Hoart(je), Hoolwe(moune), Hoomer, Hooudekaste, Houden, Jarre?, Kaste, Klingelbüdel, Köönich, Krüsrääd, Kruudhudden, Lätse, Mätwust, Moune, Mutje, Pans, Roouhaake, Sail, Schudder, Spikerboorbesleek, Spulle?, Sweede, Wärlke.
Ätter Bauten: Boarch, Brääch, Buurich, Dik, Dille?, Dom, Doore, Draibrääch, Knoal, Draipost, Drift, Finster, Häk, Hällenge, Huus, Ka-?, Kapälle, Kjus, Klaaster, Klom(p), Koomer, Koowe, Kot?, Losselsteede, Loundweer, Määlne, Moorgoud, Piesel, Pille?, Pipke?, pleenken?, Pump, Säärke, Schausee, Schoule, Schür, Siel, Silk?, Slop, Steenhuus, Sträite, Tichelwierk, Tille, Träie, Waal, Wäärft, Wai 2, Weer?, Wierk, Wrink.
Uur Dingere: Balke, Boom, Borg, Brääd, Pot, Rääd, Stok.
Ätter Stoffe: Bloud, Schil 1, Soalt, Steen, Swoom?, Win.
An Persoonenoomen un Huusnoomen fiende sik: Aailse, Aaje, Aale, Aalers, Aalje, Adde, Äide?, Äilers, Alje, Alke, Älse, Älske, Altje, Amke, Anke, Änne, Ässe, Assel, Ässer, Ätte, Auks, Bäike, Balgenort, Barts, Bätje, Bäts, Beerens, Bitter, Bjaate, Borgman, Bork?, Boude, Bouls, Boulsen, Busse, Büter, Buts, Buulsen?, Dädde, Dalke?, Dierk, Diers, dood?, Dutje, Eegeers, Eeise?, Eerns, Eewen, Falke, Fänne 2, Fokke, Fols?, Folske?, Fos, Foulke, Freers, Fugel 2, Fuk, Füürs, Galtje, Geeders, Geeske, Görke, Greeite, Häärber, Haike, Hälmers, Hämme, Hämpe, Hänne, Hilke, Hilkers, Hillen, Hinne, Hinnerk, Hint, Hoaje, Hoote, Hopske, Huders?, Huugen, Imke?, Ipske, Jakke, Jan, Juure, Kaläinje, Karkhof, Kniljes, Knuks, Koolde, Koops, Korde, Läine, Lanwer, Looutes, Loutje, Lubbers, Luks, Maier, Mäike, Mäime, Mainers, Mande?, Mände?, Märten, Mätje, Mätske, Mätte, Medaaljes, Meering, Meräike, Michel, Moders, Nanne, Nättens, Noune, Oabel, Oam, Oalers, Oaljet, Oarens, Okke, Oldiges, Opke, Ot(te), Peeiter, Pille?, Prins, Prol, Prüke, Räints, Rämke, Rämmer, Ränske, Riekens, Schubbering, Schüdde, Schulte, Schürman, Schutte, Schürjon, Sientje, Sikke, Sipke, Sis, Siuert, Slump, Smit(s), Snider, Stine, Stinke, Stint, Struk?, Switter?, Täile, Talle?, Tantje, Tappe?, Tie, Ubbe, Umme, Wäid, Wibbe, Wibke, Wiegem, Wiets?, Wilke, Wilkens, Wille, Wilms, Wilte, Wiltje, Wübbe(ns).
Ätter uurgloowske Foarstaalengen: Düüwel, Häkse, hillich.
Wäil spoasich meend: Buureneende, Huundehälle, Kostverloren, Parredies, Schite.
Ätter Tiedangoawen: Dai, näi, oold, Poaske, Sumer, Winter.
Uut Tiedwoude: Bisse?, Füller, kibbel-, loopen, meelk, Monk, plik-, Suchte, Swin, Switter?, til-, Toorn?, Treene?, Wiets?, winne-, winnel-.
Ätter Beroupsnoomen: Bakker, Buur 1, Häid?, Heer, Koaster, Köönich, Mätjer, Muller, Mutjer?, Pestoor, Poap, Poater, Schipper, Schouster, Snider.
Ätter Woaterloope: Aaje, Äi, Äie, Kolk, Lee, Leetse, Meer, Milber?, Mude, Mussel, Poul, See, Sipe, Sloot, swoale, Toachte, Twiestroom, Wäil, Wike, Woater.
Ätter Täärpnoomen: Äiter, Baalenjer, Bäärselder, Buurloager, Eelisabätfeentjer, Hollener, Loorper, Roomelster, Schäddel, Schäddeler, Utäntjer.
Ätter Lounde- un Foulkenoomen: franse, Frantsoose, Freeise, Juude, seelter, Soater.
Ätter Dierte: Aande, Bisse?, Boar, Bulle, Eeise?, Finke?, Foaks, Fugel 1, Hangst-, Hanke, Hanne, Hingst, Hoase, Huund, Imke?, Ka-?, Kalwer-, Kaninken, Kat, Kiwit, Kuu, Läiwe(ke)?, Migelke, Muus, Oante, Pier?, Poage, Pudde, Sääge, Scheep-, swoone, Ule?, uul?, Wiesel, Wränsk?, Wulf.
Ätter Plonten: Äk, Appel, Äs, Äske 2, Bäärke, Bamke, Birke?, Bjünt, Bjuus, Bjuust, Boom, Boone, Bouketen, Brom, Danne, Eeke, Fädden?, Gäärs, Heede, Liske, Heesel, Hoawer, Huddenje(boom), Hüls(ebuske), Iele, Jüste, Kool, Linde 2, Mälle?, Possen, Red, Risk, Trjoo(blääd), Rüske.
Ätter Benutsengswiese: Äkker, Äs, Blike, Boone, Bouketen, Briek?, Brink, Bround, Dingene, Doode, Fäild, Fänne 1, Fänke, Finke?, Fiskel, Fot-, Foude, Gast, Glupe, Grafen, Gräft, Gräid, Grube, Gruund, Häidenje?, Hammerke, Hoaf, Hoawen, Holttun, Hoop, Hoowene, Isk, Koppel, Lassene, Lon?, Mäid, Mäidje, Ounweendenge, Lonke?, Loonke, Paad, Plaage, Reete, richt, Rot, Säärkhoaf, Sät(te), Schil 2, Schulle, Seeidel, Spit, Staapel, Stich, Tjaaske, Tun, Tunke, Wääd, Wätske, Weede, Weedenje?, Wisk.
Ätter ju Gruunde: Äske 1, Bäär?, biu, Boode?, Boom, Budden?, Feen, Foan, Leem, Moor, Möörte, Sound, Touse.
Ätter Oard: Buller-, Däidel, Djoomer?, dood?, Flaatske, Froide, fuul, gail, Göäte, Groupe, häd, Jammer, Käidel?, Kleewe, Klüte, Kruus, Lächt?, lik, Moai-, Mäske, Mikke, Moutsene?, Nubbenje?, Nuttel-?, Pälle?, Ro, Sin, Sjüp, Sladder, smeerich, soor, sounterch, steetich, Stop(pe), Stubbe, stuur, suur, Teerge, tom, uul?, wild, Wränsk?.
Ätter ju Faawe: bleek, Blik?, blonk, branderg, brun, gräin, jeel, rood, swot, wit.
Ätter wät der woakst: Bäärsel, boar, Brouk, Busk, Gräinte, Hagen, Hier, Holt, Holtsum, kaal, Loo?, Pfingst, Pitske?, Sigge, Strout, Struk?.
Ätter ju Hööchte: Bält, Bärl, Bierich, Birke?, Blaake, Bräi, Dille?, Dobbe, Druchte, Fäls, Foanke, Foankum, Foansene, Foansum, Gat, Häärst, halk, Hälle 1, han(ne)?, Henge?, Hoarst, Höäwel, hol, hoo, hooch, Hööchte, Jät, Jätje, Jeet-?, Knol, Kol?, Kuule, läich, Läich, Liede, Linde 1, Lint?, Looge?, Lucht, Meer, nädden, nädder, Niede, Ride, Schaar?, Schleede, Schoolde, sied, Sumer, Swin, Talle?, Tide, Tonge, Unweeder, uul?, Winter.
Ätter ju Loage: achter, an, ap, aster, bääte, bääter-, bääterste, bi, binner-, buppe, bopper-, buppest, bute, Eend, Eende, Fädden?, farme, foane, foar, foare, foarnste, hinter, in, Länd?, Loage, loangs, nai, ouer, Ouger, Schritsel?, Side, suder-, Toal, twäärs, Tweenelge, twiske, um, Umloop, unner, wääst, wai 2, wid.
Ätter (eepentelke) Organisationsfoarme: Ak, Buur 2, Buurrichter, Deel 1, Deel 2, Foocht, Häft, Herr, Jälde, Käidel?, Komp, Kompene, Kompke, Mande?, Mände?, Meente, Mounde, Poark, Scheed, Schörfe, Täärp, Täie?, Tjoo?, Touloage, Tousleek, Toorn?, Treene?, Wärfte, Weer?, Wiksel-, Wränsk?.
Loundstukke: Flääch, Komp, Lappe, Lound, Plakke, Steede, Stuk, Til.
Uurs: Buddenge, Burrel, Buund, Hooup.
Sunner Identifikation: Broh, Dammer, Fol, Kosse, Kwam, Rooten, Woarsene.
An Präpositione fiende sik: achter (nd.), an, ap, bääte, bääter-, bääterste, bi, binner- (nd.), buppe, bupper-, bute, foar, foare, hinter (nd.), in, nädden (nd.), nädder(st) (nd.), twiske, um, unner.
Adjektive (buute tou ON usw.): äng, blonk, boar, branderch (nd.), breed, brun, dood?, farme?, foane?, foarnste, franse, fuul, gail, gräin, groot, häd, halk, han(ne)-?, hillich, hol, hoo, hooch, hoolich, kaal, krum, kut, läich, lik, littik, loang, loopen, nai, näi, oold, pleenken?, richt (nd.?), rood, rund, sied, smeerich, soor, sounterch, spits, steetich, stuur, suur, swot, tom, uul?, wid, wild.
Adverbien: hooup, ouer, til-, twäärs, twoo, winne-?, winnel-?.
Tälwoude: fünf (hd.), säks, trjoo, twie, twoo.
In-/Suffixe: -el-, -elde, -elte, -je, -ke, -kum, -nge, -se, -ske, -ster, -sum.
Aal ätter Kramer 1994:391-392, nu deeltouleeden as:
P. Kramer, Lound un Noomen, Die saterfriesischen Orts- und Flurnamen in der Landschaft. Mildaam 1994.
Woarskauenge
[Beoarbaidje | beoarbaidje Wältext]Dät is gefoorelk, do Noomenelemente as "ächte seelter Woude" tou betrachtjen, dan ju Betjuudenge is oafte uunkloor un bolde sieläärge nit sicher. Bloot bie Sproakuutbau kon me do fielicht foarsichtich anweende in Falle, wier dät nit al seelter Woude rakt.