Elvis Presley

Uut Wikipedia
Elvis in 1970

Elvis Aaron Presley (8. Januoar 1935, Tupelo, Mississippi16. August 1977, Memphis, Tennessee) waas n amerikoansken Popsjunger un Tjooterspieler.

Sien Juugend[Beoarbaidje | beoarbaidje Wältext]

Elvis Aaron Presley wuud bädden[1] in een litjet Huus ap Saltillo Road in aastelk Tupelo. Hie is die jungere fon twäin Twillinge, man sin Bruur Jesse Garon koom dood tou Waareld. Jesse Garon wuude dän uur Dai begreeuwen ap dät Priceville Säärkhoaf in Tupelo. Elvis waas die Suun fon Vernon Elvis Presley un Gladys Love Smith; bee Oolden koomen uut een eenfachere Huuhollenge. Do Presleys lieuwden in Äärmoud; jo ferpouseden sik bloot as jo ätter Säärke geenen of ap Besäik geenen bie Fjuunde. Ju Familie geennen ätter Säärke bie ju First Assembly of God.

Ap n 3. Oktober 1945 noom die junge Elvis deel an n Talentwädstried ap ju jierelke Mississippi–Alabama Fair and Dairy Show. Hie eendede an ju twäide Steede. Deeruum dät sin Foar oafte fon Huus waas, kreech Elvis een stäärke Biendenge tou sien Määme. Ap n 8. Januoar 1946 kreech Elvis ap sin Bäidedai[2] een Gitarre fon sien Oolden. Sin Oom Vester leerde him deerap tou spieljen. In ju Tied dät Elvis sien eerste Musiknooten spielde, koom sien Bääsje uk bie ju Famielje tou woonjen. Dät waas een Moage deertou, ju der mäd Ieten fäld wäide moaste. In ju Periode heerde Elvis oafte ferskeedene Soarten Musik. Do Presleys woonden tichtebie een swot Kwattier, un so kreech Elvis Kunde an do Blues. Man Elvis waas uk oafte tou fienden bie Säärkentjoonste. Aal dät hiede Ienfloud ap sien Musik. In n September 1948 ferlook ju Presley Famielje ätter Memphis; jo foonten deer ne tiedwiese Woonsteede. Elvis koom dan ap ju Humer Jr. High Schoule. 1949 kreegen do Presleys ne fääste Woonsteede, n Etagenwoonenge in Lauderdale Courts ap Winchester Avenue. Määme un Elvis noomen n Deeltied-Boantje uum dät aal tou betoaljen. Määme oarbaidede as Kellnerin un Elvis as Wachter in n Tjooter. Man deeruum dät Elvis bit leet in de Noacht oarbaidje moast, fäl hie ap ju Skoule oafte in Släip. Deeruum liet sien Määme him wier apheere mäd oarbaidjen. Elvis waas ap ju Skoule n biesunnneren Wänt. Sien Jäild roate hie uut an apfaalende Kloodere. Uk hiede hie säildsoam loange Hiere foar ju Tied. Ap ju Skoule wuud er taaged. Lukkelk kreech hie n Fjuund, die deer holp dät Naarjen tou stopjen. Delbert West wuud ap ju Wiese n Moat foar dät Lieuwend. Ap n 3 Juni 1953 moakede Elvis Abituur. Fluks dän uur Dai fäng hie oun bie Parker Machinists Shop.

Elvis in dän clip fon Jail House Rock

Die Begin[Beoarbaidje | beoarbaidje Wältext]

In n Suumer fon 1953 fäng ju Soangloopboan fon Elvis oun. Hie stapte binne bie ju SUN Memphis Recording Servis. Die Bedrieuw waas fon Sam Phillips. Hie noom two Läidere ap: ‘My happiness’ un ‘That’s when your heartaches begin’. Marion Keisker waas deerbie un ju ferwachtede wäil wät fon Elvis. Ju sätte n Paat fon do Läidere ap Beend un skreeuw sien Telefoonnuumer ap un sien Adrässe. In n September 1953 wikselde Elvis fon Oarbaid. Hie oarbbaidde kuute Tied bie Precision Tool, man steech al fluks uume ätter Crown Elecric. In n Januoar stapte Elvis wier binne bie ju Memphis Recording Studio Service. Hie noom `Casual love affair` un `I'll never stand in your way` ap. Hie hied doo uk sien eerste Träffen mäd Sam Phillips. Yn n Suumer fon 1954 noom Sam Kontakt ap mäd Elvis. Jo booden him n Kontrakt an. Elvis uud in Kontakt broacht mäd Scotty Moore un Bill Black. Ap n 5. Juni duukeden do Träi in n Studio oun.

Do fäärme[3] Deege in dän Studio wüül dät nit goud slumpje. Ju Musik, ju do spielden, waas nit fernäierjend. Bit Elvis n poor Läidere wät gauer soang. Truch dät haagere Tempo äntstuud n näien Musikstil. Dät waas ne Miskenge fon swotte un wiete Musik. An n 19. Juli 1954 wuud de Single `That's allright` un `Blue moon of Kentucky` eepentelk uutbroacht. Dät eerste Konsert, wät jo roaten, wuud n grooten Ärfoulch. Dät Publikum wuud begäisterd.

Die Hööchtepunkt[Beoarbaidje | beoarbaidje Wältext]

Do geen dät gau mäd Elvis sin Loopboan. Hie träfde Colonel Tom Parker, die der as Hollounder gebooren waas un die der eegentelk Dries van Kuijk hiet. Die wuud ap n 15 August sin Manager un bleeuw foar sien ganse Lieuwend. Ap n 20. November teekent Elvis n Kontrakt foar 35.000 Dollar. Elvis wuud aal moor bekoand. Hie koom moorere Moale ap Fiersjoon. Ap n 6. April 1956, bie dät Läid ‘Hound Dog’ geenen aal Breemse loos. Aal Ljuude in dät ganse Lound saagen do berüümde Huftebewäägengen fon Elvis. Do maaste junge Ljuude foonten dät gewaltich, man foar Allere waas dät ne Skonde. Dät roate sogoar Priestere do der n Banflouk uutsprieken. Dät heelt Elvis nit deerfon ou, mäd Film ountoufangen. An n 23. August 1956 noom er dän Film: `Love me Tender` ap. Dät waas die Begin fon ne ganse Riege Filme.

Graceland

In n Meerte 1957 koopede Elvis Graceland. In ju Periode kreech Elvis n Aproup foar dän Militärtjoonst. Dät gefäl dän Elvis heel un aal nit. Hie hied Nood, dät sun Unnerbreekenge die Eende fon sin Loopboan weese skuul. Man hie moaste daach. Hie wuud dan Suldoat Nuumer 53310761. In n August wuud sien Määme kroanke. Hie kreech Sunneruurloof un bleeuw twäin Deege bie sien Määme, bit dät hier wier wät beeter geen. Dan geen Elvis ätter Graceland uum wät uut tou räästjen, man ju Noacht stoorf sien Määme, in n Oaler fon 46 Jiere. Ätter dät Deelbjoor moast Elvis wier ätter dät Militär. Kuut deerätter wuud bekoand roat, dät Elvis fersät wuude ätter Düütsklound. In Düütsklound träfde hie Priscilla Ann Beaulieu, ju der ieuwen 14 Jiere oold waas. Daach moakede dät Wucht n grooten Iendruk ap him. Soogen Jiere leeter fräigede hie hier toun Hilk un ju kwad “jee”. An n 1 Moai 1967 hilkeden do. Intwiske koopede Elvis n Ranch juust uur dät Skeed fon Mississippi, man bloot eenige Kilomeetere fon Graceland oawe. Hie koopede dän Ranch, so dät er sien näie Ljohääberäi uutäiwe kuude: Hoangsteriede. An n 1. Februoar 1968 kreegen jo n Dochter, ju der Lisa Marie Presley naamd wuude.

Comeback[Beoarbaidje | beoarbaidje Wältext]

Elvis hied al moor as oachte Jiere nit moor ‘live’ aptreeden. Hie hied dan uk mäd do Näärwen, as tou n eersten Moal wier aptreede moaste. Sien eerste Aptreeden waas ap ju N.B.C. un dät waas n grooten Ärfoulch. Elvis waas wier gans deer. In Tied fon fjauer Wieke roate hie 57 Konserte. Elvis hied dän eene Ärfoulch ätter de uur. Man dät Hilk mäd Pricilla waas nit moor wät dät weesen waas. Ju wüül skeede.

Die Eend kumt[Beoarbaidje | beoarbaidje Wältext]

Eende Oktober 1973 wuud Elvis apnuumen in dät Kroankenhuus fon Memphis. Hie hied Lungenfjuuregaid un n swollenen tjukken Tierm un deerbie koom: hie hied uk noch Hepatitis. In n Jannuoar 1975 wuud Elvis wier apnuumen, ditmoal foar Probleme mäd sien Lieuwer. In ju Twisketied wuud Elvis uk noch apnuumen, deeruum dät hie heel truchtroald waas.

In n grooten Gong flooch Elvis fon Stoat tou Stoat un fersuurgede aal Mounde moorere Duts fon Konserte. Dät Bruuken fon ounreegjende Middele waas foar Elvis gans gewöönelk, hie waas do Medizine ferfaalen. Elvis sliep oafte deeges, ätterdät hie n Släipmiddel iennuumen hiede. Un as hie dan wier apwoakede (wierfoar hie uk wier Medizine ferwoande), dan eet hie sik gjucht sääd mäd fat Ieten. Maaste Tied wieren do Deege foar Elvis in disse Periode nit moor as in sien Boademoantel uumeloope, ap Klo sitte un religiöse Bouke leese. In Twiskentied roate er Apdraach, Konserte tou organisierjen. Bloot toun Aptreeden geen hie noch fon Huus.

Sin Dood[Beoarbaidje | beoarbaidje Wältext]

Elvis sien Grääf ap Graceland.

Elvis stoorf dän 16. August 1977 in Memphis an Haatlieden, so wuud kweeden. Man bie leetere Autopsie koom hääruut, dät in dät Lieuwend Spuuren siten fon ferskeeden Medizien, so dät hie weerskienelk stuurwen waas an een Uurdosis.

Ätter sin Dood[Beoarbaidje | beoarbaidje Wältext]

Elvis wuud eerste begreeuwen in n Familien-Mausoleum ap Forest Hill Cemetery, man ätter n Äntfierengsfersäik wuuden sien Lieuw un die fon sien Määme ätter Graceland broacht. Elvis sien Grääf waas al bolde n Waalfoartssteede. In dät Jier 1982 is Graceland eepenstoald foar dät Publikum. Aal Jiere kuume deer uur 600.000 Ljuude ap Besäik. 2006 is Graceland fon de amerikoanske Behöörde naamd tou National Landmark.

Fieuwuntwintich Jiere ätter sin Dood stuude ju Musik, ju Elvis moakede, noch altied fon Interesse. Ju Nuumer "A litte les conversation" kreech fon Junkie XL ne Näiuutfierenge. In groote Paate fon de Waareld stuud dät as Eerste ap do Hitliesten.

Diskografie[Beoarbaidje | beoarbaidje Wältext]

Albums mäd ne Hitnotierenge in ju Holloundske Album Top-20/50/100
Tittel Doatum fon
uutbrangen
Doatum fon
binnekuumen
 Hööchste 
Steede
 Antaal 
Wieke
 Bemäärkenge 
Almost in love 9-1-1971 43 6
Elvis forever 19-10-1974 1 49
40 greatest hits 4-10-1975 6 28
Moody blue 23-7-1977 6 17
20 fantastic hits 3-9-1977 7 12
A portrait in music 3-9-1977 12 11
In concert 29-10-1977 13 11
Love songs 12-1-1980 18 12
Gospels 24-1-1981 12 10
Guitar man 7-3-1981 19 9
Elvis in Hollywood 28-8-1982 30 5
18 classic love songs 8-2-1986 38 10
The definitive rock 'n roll album 29-8-1987 31 7
The definitive gospel album 5-9-1987 64 4
The definitive country album 5-9-1987 46 4
The definitive love album 5-9-1987 23 7
The essential collection 17-9-1994 14 30
Elvis '56 11-5-1996 51 4
Always Elvis - the Dutch album 19-7-1997 2 18
Platinum (A life in music) 26-7-1997 23 10
Elvis by the Presleys 4-6-2005 52 2
Singles mäd Hitnotierengen in fröiere Hit-Liesten
 Titel   Doatum fon
uutbrangen
Doatum fon
 binnekuumen 
 Hööchste 
Steede
Antaal
 Notierengen 
(M=Mounden)
 Bemäärkengen 
One night 4-1959 7 2M
(Now and then there's) A fool such as I 7-1959 15 1M
A big hunk o'love 10-1959 15 1M
Stuck on you 6-1960 10 3M
It's now or never (O sole mio) 10-1960 2 5M
Are you lonesome tonight 1-1961 4 4M
Wooden heart (Muss I denn) 2-1961 1 6M
Surrender 5-1961 3 4M
I feel so bad 8-1961 13 2M
Little sister / (Marie's the name) His latest flame 10-1961 8 5M
Can't help falling in love 3-1962 11 3M
No more 6-1962 26 1M
Good luck charm 6-1962 2 5M
Follow that dream (EP) 7-1962 17 1M
She's not you 11-1962 5 4M
Return to sender 12-1962 5 5M
One broken heart for sale 4-1963 16 2M
Kiss me quick 7-1963 12 4M
(You're the) Devil in disguise 9-1963 1 5M
Bossa nova baby 30-11-1963 8 1
Mexico 7-3-1964 9 2
re-entry 2-5-1964 37 6
Viva Las Vegas 2-5-1964 18 12
Suspicion 30-5-1964 9 12
Kissin' cousins 11-7-1964 15 14
Such a night 8-8-1964 13 14
Ain't that loving you 14-11-1964 23 6
Singles mei in hitnoteringen yn de Nederlânske Top 40
Titel Datum fan
útbringen
Datum fan
binnenkomst
 Heechste 
posysje
 Oantal 
wiken
 Opmerkingen 
Do the clam 3-4-1965 30 5
Crying in the chapel 19-6-1965 13 11
Easy question 7-8-1965 37 2
Love letters 30-7-1966 25 5
Guitar man 30-3-1968 tip
re-entry 14-3-1981 tip
Stay away / U.S. male 20-4-1968 37 2
In the ghetto 21-6-1969 4 15
Clean up your own backyard 6-9-1969 tip
Suspicious minds 25-10-1969 6 11
Don't cry daddy 24-1-1970 23 6
Kentucky rain 7-3-1970 tip
You don't have to say you love me 14-11-1970 tip
I just can't help believin' 22-1-1972 4 11
Burning love 25-11-1972 19 5
Separate ways 3-2-1973 tip
Jailhouse rock 19-1-1974 5 9
Hound dog 30-3-1974 tip
My boy 4-1-1975 9 8
T.R.O.U.B.L.E. 24-5-1975 tip
Hurt 8-5-1976 tip
Moody blue 22-1-1977 14 7
Wooden heart (Muss I denn) re-release 3-9-1977 2 11
Way down 24-9-1977 9 8
My way 17-12-1977 24 4
Are you lonesome tonight (live) 10-1-1981 15 7
re-entry 24-8-1991 tip
Heartbreak hotel 29-8-1987 tip
Love me tender 9-3-1991 tip
Always on my mind 2-8-1997 15 6
Rubberneckin' 27-9-2003 9 6 mei Paul Oakenfold
All shook up 22-1-2005 33 2
One night re-release 22-1-2005 30 2
(Now and then there's) A fool such as I re-release 29-1-2005 34 2

Filmografie[Beoarbaidje | beoarbaidje Wältext]

Foutnooten[Beoarbaidje | beoarbaidje Wältext]

  1. "bädden" is een oold Seelter Woud foar "gebooren"
  2. "Bäidedai" is een oold Seelter Woud foar "Gebuursdai"
  3. "fäärme" is een oold Seelter Woud foar "eerste". "Eerste" is wäil nit ferkierd, dät kumt uk uut dät Ooldfräiske, man dät dät Woud "fäärme" nu bolde nit moor bruukt wäd un me maast bloot noch "eerste" heerd, dät is wäil truch Düütsken Ienfloud keemen