Aast-Fräislound

Aast-Fräislound (links) uut dät Al.

Aast-Fräislound is ne Region in Läichsaksen.

Geografie

Aast-Fräislound lait an ju Noudsee twiske do Flusse Oamse un Elbe. Twiske do Aastfräiske Ailounde un dät Fäästlound rakt et dät Wattenmeer (Wääd). N uur Flus in Aast-Fräislound is ju Weser.

Geskichte

Aast-Fräislound un do uur Seelounde uum 1300.

In ju Tied fon ju fräiske Fraiegaid wieren do aast-fräiske Gaue Meeglid in dän Upstalsboom-Buund. In dät 16. Jierhunnert is ju fräiske Sproake toun grooten Deel ferswuunen, tougunsten fon dät Platdüütske. In dät Wääste wuude in do Säärken noch loange Holloundsk preeted, wült ju Reformation in Aast-Fräislound ne groote Betjuudenge hiede, foarallen in Oamde.

Aastfräislound

Ätter dän Ferljus fon ju fräiske Fraiegaid wuude Aastfräislound n Lound in dät Hillige Roomske Riek bit tou 1744. In dät Jier 1744 hiede Carl Edzard Cirksena neen Bäidene, do der Aast-Fräislound äärwje kuuden un ju Groafskup wuude Prüüsk.

Jeverlound un ju Fräiske Weede

In dät Noude fon dän hüütige Loundkring Fräislound un Wilhelmshoawen trände dät Jeverlound sik in 1575 fon ju Groafskup Aastfräislound. In dät Jier 1588 koom Jeverlound definitiv unner oldenbuurichske Heerskup.

In dät Suude fon dän hüütige Loundkring Fräislound wuude ju Fräiske Weede uursproangelk fon Fräisen besiedeld, man wuude in dät 14. Jierhunnert fon do Groafe fon Ooldenbuurich iennuumen.

Seelterlound

Uut dät 14. un dät 15. Jierhunnert uurlääwerde Uurkunden wiese foarallen Kontakte fon Seelterlound ätter dät Noude wai. Sproakelke Ärwäägengen läite sluute ap ne Besiedelenge foar dät 11. Jierhunnert fon ju Oamsemundenge häär. Siet 1400 waas Seelterlound unner munsterske Härskup bit 1812, as et tou Ooldenbuurich koom.

Butjadingen

Bit in dät Middeloaler waas dät fräiske Butjadingen praktisk ne fräie „Buurerepublik“, un as Deel fon dän Gau Rüstringen Meeglid fon do Fräiske Seelounde, eer et ätter ferlustrieke Slachte tiedwiese fon dän fräie Riekstääd Bremen un uuteendelk fon do Groafen fon Oldenbuurich uurmästerd wuude.

Lound Wursten

Dät Lound Wursten wuude in 1515 fon Bremen äroberd.

Ferwaltenge

Aast-Fräislound

Do naiste Kringe un Meenten wäide tou Aast-Fräislound reekend (iendeeld ätter historiske Region):

• Aastfräislound
  • Loundkring Aurk
  • Kring Lier
  • Kringfräie Stääd Oamde
  • Loundkring Wittmund
• Jeverlound/Oldenbuurger Fräislound
  • Loundkring Fräislound
  • Wilhelmshoawen
• Seelterlound
• Butjadingen (n Deel fon dän fröiere Gau Rüstringen), däälich lait Butjadingen in dän noudelke Deel fon Kring Wesermarsk
• Lound Wursten

Dät rakt neen Ferwaltengseenhaid, man ferskeedene Organisatione sunt in dän Fräiske Räid Sektion Aast fertreeden.

Sproaken

In Aast-Fräislound wäd Platt un Hoochdüütsk boald. Fröier wuude allerwaiens in Aast-Fräislound Aastfräisk boald. Dät oolde Aastfräisk is däälich bloot noch uurlääwerd in Seelterlound, wier do Ljuude dät Seelterfräiske baale.

Moin is dät algemeene Gröitwoud in Aast-Fräislound, dät wäd uk smiddeeges un säiwends bruukt, egoal wäkke Sproake me boalt.

Sjuch uk

• Aastfräislound