Tjootern

	Statistieke
Hööchte	3 m. buppe NN
Fläche	43,3 km²
Ienwoonertaal	2.693 (2010)
Befoulkengstichte	62 Ienw. pro km²

	Politik
Buundeslound	Läichsaksen
Loundkring	Lier
Buurmäster	Klaus Dieter Bleeker

Koarte

St. Stephani- un Bartholomäi-Säärke fon Tjootern, wier Widzel tom Brok 1399 fon do Seelter doodhäuwen wuude.

Tjootern (de. Detern) is ne Meente in ju Samtmeente Jümme. Ju wuud fröier as ju noudelke Noabermeente fon Seelterlound reekend. As Roagebierich un Aasterhusen noch tou ju Johanniterkommende Boukeläsk un därmee tou Selterlound heerden, waas Stickhusen n diräkt Noabertäärp fon Seelterlound.

Loage

Tjootern lait noudelk Seelterlound, suudelk Filsum und wäästelk fon dän Loundkring Ammerlound. Tjootern lait an de Jümme. Ju Meente häärd tou ju Samtmeente Jümme. Hier spielde ju Slacht fon Tjootern.

Ferwaltenge

Dät Täärp Tjootern is een fon soogen Täärpe in ju gliek naamde Meente Tjootern, ju 2686 Ienwoonere (31. Dez. 2007) häd. Ieuwenske Tjootern heere fo foulgende Täärpe un Buurskuppe tou ju Meente Tjootern: Amdorf, Neuburg, Stickhusen, Velde, Barge un Deternerlehe.

Ju Meente Tjootern is n Deel fonne Samtmeente Jümme, ju säärm tou dän Loundkring Lier in Läichsaksen heerd. Iewenske Tjootern heere do Meenten Filsum un Nortmoor tou ju Samtmeente Jümme. Sit fon ju Samtmeente is Filsum.

Woapen

Ap dät Woapen fon Tjootern sunt ju Jümme un ju Buurich Stickhusen tou sjoon.

Etymologie fon dän Noome

Dät dät Seelterske sun apaate Foarm fon dän Noome bewoard häd, tjut ap n oolden Kontakt wai. Jan van Dieken (Friesische Blätter 5.2.3 - 1968) fint in sien Familienpoapiere, dät ätter ju Juunreformation noch man säilden hilked wuude twiske dät evangeliske Tjootern un dät roomske Seelterlound.

Die Noome kumt wäil häär fon ooldfräisk *Thiatern < *Thiatarden as Ouleedenge fon n Personenoome *Thiatard of *Thiadhard, die der däälich as groningisk Tjaard, wäästfräisk Ts(j)eard ärskient (oold-Harlingisk Tyarth ätter Cadovius).

Loage an dät oolde Sproakeskeed

Dät Ieuwenskenonner fon Tjootern un Detern tjut deerap wai, dät dät Fräisk-Läichsaksiske Sproakeskeed deer al liech, as in ju Luudgeskichte fräisk th, ia un saksisk d, ê uutnonner geenen, also bie ju Äntstoundenge fon ju Fräiske Sproake, wäil uum dät soogende Jierhunnert. Fergliek uk Kuunder/Tsjonger.

Bauwierke

Buurich Stickhusen
Säärke in Amdorf
Säärke in Tjootern

Säärke

Bie ju St. Stephani- un Bartholomäi-Säärke fon Tjootern wuud Widzel tom Brok 1399 fon do Seelter doodhäuwen. Uure Wällen bejuchte, dät do Suldoaten fon dän Aartsbiskop fon Bremen, dän Groaf fon Ooldenbuurich un uur him un siene Suldoaten bie Tjootern apluurd hieden. Witzel un siene Suldoaten säikeden Skuts in ju Säärke fon Tjootern. Mon ju Säärke wuud ounstikt un Witzel un siene Suldoaten stikkeden un ferbaadenden.

Pünte-Fääre

Noudelk ju Buurskup Amdorf, tichte bie ju Steede wier ju Jümme in ju Leda lapt, gungt där ju houndbedrieuwene histoorieske Pünte-Fääre uur ju Jümme un ferbiendet Amdorf mäd Wiltshusen, Meente Lier. Ju Fääre wuud al 1562 uurkundelk ärwäänd.

Brääch uur ju Leda

Suudelk Amdorf gungt ju smälste Brääch fon Düütsklound uur ju Leda un ferbiendet Amdorf un Neuburg mäd Lier. Ju Brääch is mon 2,50 Meeter breed un foar Foartjuuge mäd ne Breede fon 1,85 Meeter. Ju häd ne Laangde fon 50 Meeter.

Stickisee

In ju Buurskup Stickhusen lait die Stickisee.

Sjuch uk

Gloowe in Seelterlound
Lieste fon do Oargele in dän Loundkring Lier (düütsk)
Lieste fon historiske Säärken in Aast-Fräislound (düütsk)

Ferbiendenge ätter buuten

Commons: Detern – Sammelenge fon Bielden, Filme un Heerdoatäie

Meenten un Samtmeenten in Loundkring Lier
Meenten Aastrauderfeen \| Borkum \| Bunde \| Jemgum \| Lier \| Moormerlound \| Rauderfeen \| Uplengen \| Weener \| Westoverledingen Samtmeenten Samtmeente Hesel mäd do Meenten Hesel, Brinkum, Firrel, Holtlound, Neukamperfehn un Schwerinstäärp Samtmeente Jümme mäd do Meenten Tjootern, Filsum un Nortmoor

Noabermeenten fon Seelterlound un hiere an Seelterlound gränsede Täärpe un Buurskuppe
Noabermeenten Stääd Ait \| Äästerweede (Samtmeente Noudhumling) \| Rauderfeen \| Aastrauderfeen \| Tjootern (Samtmeente Jümme) \| Bäärsel An dät Seelterlound gränsede Täärpe un Buurskuppe Kamperfeen \| Swonnebiergerfoan \| Näiskäddel \| Burloage \| Loangholt \| Idafeen \| Stickhusen \| Aasterhusen \| Roagebierich \| Elisabethfeen \| Reekenfäld

Bauwierke in do Fräislounde

Politik
Buundeslound	Läichsaksen
Loundkring	Lier
Buurmäster	Klaus Dieter Bleeker

Statistieke
Hööchte	3 m. buppe NN
Fläche	43,3 km²
Ienwoonertaal	2.693 (2010)
Befoulkengstichte	62 Ienw. pro km²