Fräiske Mythologie
Ju Fräiske Mythologie beskrieuwt do Dööntjene fon do oolde Fräisen. Dät sunt foarallen foar-kristelke Fertälstere un ju Uursproang un Geskichte fon Gode, ju Waareld un do Moanskene.
Fertälstere
[Beoarbaidje | beoarbaidje Wältext]So uum 1845 sunt fuule Märchen, Saagen un Fertälstere touhoopesäiket wuuden truch ju fräiske Beweegenge in Wääst-Fräislound. Do bruure Joast Halbertsma un Eeltsje Halbertsma touhoope mäd Waling Dykstra hääbe fuul ärfoarst un deeruur skrieuwen.
Leeuwe
[Beoarbaidje | beoarbaidje Wältext]Uur dät Leeuwe wierfon fuule Fertälstere woarskienelk häärkuume, rakt et nit fuul Information. Fon do oolde Fräisen weet me bloot dät do de Gode eeret hääbe in Buske un moonige Buske sunt do as Hillich ferklooret. De Fräisen hääbe uk hiere Doode eeret. Do moakeden wälleoffer foar do Gode, soangen begüüchelliedere un diede kultiske honnelenge ap Steene. Do hääbe uk süüwerenge truch Fjuur moaked. Do Fräisen hääbe uk Moanskeoffer häiwed. Uum dät Jier 785 häd Karel die Groote een strom Gesäts moaked wiertruch doode Moanskene nit loanger moor truch do Fräisen ferbaanet wäide kuude. Man dät Gesäts waas uk juun Moanskeoffer un dät eerjen fon Wällen, Boome un Buske.
Do wichtichste Gode fon do Fräisen wieren:
- Weda (Wotan/Wodan/Woden)
- Tuner (Tonger/Thor/Donar)
- Tuisto
- Freya (Frija/Fro/Freyja)
- Týr (Tiwaz)
- Forsite
Kristelk Leeuwe
[Beoarbaidje | beoarbaidje Wältext]Dät Heidendum waas dät normoale Leeuwe in Fräislound bit tou dät 8. Jierhunnert. Truch dät frankiske Heerskup uur Fräislound kon dät Kristendum sik uutspreede. Man ieuwenske do frankiske Preetengljuude roate dät eegentelk moor Angelsaksiske Preetengljuude do skutset wuuden sunt truch do Franken.
Sjuch uk
[Beoarbaidje | beoarbaidje Wältext]Literatuur
[Beoarbaidje | beoarbaidje Wältext]- D. Kalma, Skiednis fan Fryslân, (Grou, 1965) Wääst-Fräisk
- S.J. van der Molen, Ta in "Fryske Mythology", in De Frije Fries, Deel 53 (1973). Wääst-Fräisk