Bruunkoole-Winnenge
Bruunkoole wäd oafte oubaud in eepene Gate, sodät me Täärpe un Loundskuppe oubaagerje mout, uum dät Tjuch tou kriegen. Wan heele Täärpe fernäild wäide, uum Bruunkoole uuttougreeuwen, wäide uk Toankmoal-skutsede histooriske Bauwierke oubreeken, so as ju Säärke St. Lambertus in Immerath un die Duisserner Hoaf in Lützerath. Dät is uk juun dän Wille fon masse Ienwoonere, man deer wäd aaltied dät Bierich-Gjucht foarheelden, dan wäd kweeden, dät dät aal foar dät aalmeene Wäil weese skäl, un dan is aal dät uur niks moor wäid. Natuur, Klima, Heemat, Kultuuräärfgoud skäl aal wieke. Juu Bruunkoole wäd foarallen wonnen, uum juu in Kraftwierke tou ferbaadenjen. Bie dät ferbaadenjen entstoant CO2, wäd n Ienfloud ap juu Klimaferannerenge häd: Dät CO2 honget in juu Luft. Et reflektiert n bitje fon dät Sunnenlucht, wät fon buuten kumt, man juu Energie, juu fon binnen kumt un fon Natuur uut in dät All gunge kuud, wäd tou n fuul gratteren Deel tourääch ap juu Äide smieten, juu dertruch woormer wäd. Dissen Effekt entstoant nit bloot truch dät Ferbaadenjen fon Bruunkoole, man ook truch dät Ferbaadenjen fon Oulje (toun Biespiel in n Auto) un fon uur fossile Fjuurengen. Ätter Rheinbraun häd die Oubau fon Bruunkoole juunuur uur Energie-Gewinnengen dän Foardeel, dät dät besunners billich weese schäl. Joo kweede ook, Bruunkoole hiede besuuners litje Emissione, wät nit weer is: Bruunkoole stat in't Ferhooldnis tou ju wunnene Energie moor CO2 uut as Steenkoole, Äid-Oulje of Äid-Gas. Uumdät ju Bruunkoole bloot deelwiese uut Koolestof bestoant, man tou düssen Deel two Suurstof-Atome ap älk Koolestof-Atom truch dät Ferbaadenjen bietoukuume, kumt me ap sowät juust so fuul CO2, as me Räi-Bruunkoole uutgreeuwen häd, dät hat, een Tunne räie Bruunkoole moaket een Tunne CO2. Dät is fonsäärm een Naierenge, Bruunkoole is nit gliek Bruunkoole, dät kon fon Steede tou Steede variierje. Me bemöit sik ook, doo Loundskuppe wier mäd Natuur- un Kultuur tou fersjoon, man dät is ook kloor, dät disse kunstelke Natuur nit as dät Originoal weese kon. So kon me in sonaamde "rekultivierde" Loundskuppe oafte n grooten Fiskediek sjo, wier fon Natuur uut neen waas, wült doo Ljuude wieten nit, wät me uurs as Woater in dät groote Gat moakje schäl, wier me juu Bruunkoole uuthoald häd. Uk wäidfulle Löss-Gruunde, so täämelk dät bääste Baulound, dät Buuren in Middel-Europa hääbe konnene, wäd foar ju Bruunkoole fernäilt, ju deer unner lait.
.jpg)