Kontinentoal-Drift

Koarte fon Gondwana, aan Waarelddeel, die foar 600 Millionen Jiere äntstuude un ätters wier stukkenbreeken is. Hier sunt Fossilienfoarkuumen un do uutbreekene Waarelddeele fon däälich ienteekend.

Die Uutdruk Kontinentoal-Drift (düütsk:Kontinentaldrift) beteekent ju Ferskuuwenge fon do Äidploaten, also do Breekstukke fon ju Äidkoarste, ap dän Äidmoantel. Die is nit gans fääst, man truch dät Smilten fon dän Steen steedenwiese lubberch, so dät dät ap loange Tied een Drift reeke kon. Ju Kontinentoaldrift is uk ju Uurseeke foar Äidbieuwjen, uumdät sik uk däälich noch do Waarelddeele ferskuuwe.

Bewiese foar ju Kontinentoal-Drift

Ätter aan loangen wietenskuppelken Stried kuude Alfred Wegener Bewiese foar ju Kontinentoal-Drift foarlääse. Nit bloot, dät do Kusten t.B. in't Aaste fon Suudamerikoa un in't Wääste fon Afrikoa gjucht niep touhoope paasje, uk ju Ferdeelenge fon Steene un Fossilien fon bestimde Oarde spräkt deer foar, dät aleer Waarelddeele touhoope hongeden, do däälich fier uutnuur lääse.

Fääre fiende sik ap hooge Bierge mongs Fossilien fon Dierte un Plonten uut ju See, wät aleer foar Räste fon ju Säändfloud heelden wuude. Däälich is bekoand, dät düsse Bierge sik truch dät Touhoopesteeten fon Waarelddeele apfoolded hääbe. Uur Jiermillionen is ju Gruunde fon ju See somäd oafter tou n Bierichtop wuuden. Me kon ju Fooldenge mongs uk an do Steenloagen sjo.

Däälich lät sik mäd Hälpe fon moderne Reewen (so as Satelliten) an dän Rant fon bienaist älken Waarelddeel een jierelke Ferskuuwenge fon aan bit tjoon Säntimeetere ätterwiese. Dät is fonsäärm bloot n bitje, man hoochreekend ap een Million Jiere rakt dät een Ferskuuwenge fon tjoon bit hunnert Kilomeetere, wan dät juust so fääregungt.

Däälich kon me täämelk nau ju Geskichte fon ju Kontinentoaldrift ferstounde. Dät rakt uk Fermoudengen uur ju Toukumst fon dän Foargong.