Internet

Dät Internet is ne Samlenge fon Computernätte wierbie fuul Computere mädnunner ferbuunen sunt un Doaten uuttuuskje. Deertruch kon me Internettjoonste as E-mail, Doatäiuurdreegenge, WWW, Telefonie, Radio un Fiersjoon nutsje. Wült n Computernät gewöönelk apbaud is uut köärperelke Komponente (Koabele, Skaltengen usw.), bestoant n Internet bloot uut ne Riege Protokolle, in dän Fal fon dät gängelke Internet dät sonaamde IP (Internet Protokol). Computere in ferskeedene Nätte un mäd unnerskeedelke Bedrieuwssysteme konnen truch dät Anweenden fon do Protokolle mädnunner kommunisierje.

Nätte

N köärperelk Computernät is maast begränsed tou n Gebiet of ne Organisation. Dät System fon juunsiedige Kommunikation in sun bekniepen Gebiet wäd uk je wäil Intranet naamd. Uut aal moor Intranätte häär is uk Tougong muugelk tou dät Internet, wült uursuume däälich uk wäkke Sieden ap dät Waareld-wiede-Wäb (www) bloot foar Persoone of Organisatione tougongelk sunt, do deer apaat foar ärmächtiged sunt.

Wät in dän Spreekgebruuk as “dät Internet” beteekend wäd, is n groot eepenbeer Computernät, n Nät fon Nätte, wierbie me sik haalt an do Requests For Comments (Bidden uum Bemäärkengen), ferwalted fon ju Internet Engineering Task Force. Eegentelk rakt dät naan Oainer fon dät Internet.

Protokolle

Do Foarskrifte fon dät Internet sunt apstoald uum dät muugelk tou moakjen, dät ferskeedene Nätte ferbuunen wäide. Deerbie is ju Apsicht, dät sogoar dän Ferljus fon wäkke Ferbiendengen dät Nät nit kuutbräkt. Bloot wan Deele fon dät Internet goarneen Ferbiendengen moor hääbe, roaket dät Nät apdeeld in Paate, do der dan in sik noch funktionierje konnen.

WWW

Graphiske Deerstaalenge fon minner as 0.0001% fon dät WWW, mäd ju Deerstaalenge fon Hyperlinke

Wült dät Internet an sik 1983 änsteen is, is dät eerste in dän Loop fon do Jiere foar älkuneen tou Ferföigenge keemen. Ne groote Unnerstutsenge deerbie waas, dät in n August 1991 HTML ienfierd wuude. Deertruch kon dät Internet ferwoand wäide as n Waareldwied Nät fon Sieden, do der ferbuunen sunt fon Koppelengen, do me ‘anklikke’ kon. Do maaste Dokumente do der uur dät Internet apruupen wäide konnen, sunt nu apstoald in HTML.

WAP

Een fon do näiere Foarskrifte is ju WAP-Foarskrift. Dät stoant foar Wireless Access Protocol un bestimt, wo Jou Handy of Jou Houndcomputer träidloos mäd dät Internet kommunisierje kon. Fuul Handys konnen in dän WAP-Stand sät wäide toun Internetjen. WAP-Programme, as fon Google un Wapedia, reeke biewielen ju Muugelkhaid, fluks in do Doatäinoomen - nit do Unnerskrifte - fon Bielden tou säiken.